یکی از کلماتی که امروزه زیاد می‌شنویم، «جوانان نسل زد» است. در این مقاله می‌خواهیم بیشتر با این مفهوم آشنا شویم و ببینیم که نسل Z چه کسانی هستند و چه خصوصیاتی دارند. یکی از مفاهیمی که چند سالی است باب شده و خیلی‌ها آن را به کار می‌برند، نسل زد (Z) است.

سؤالی که وجود دارد این است که منظور از این کلمه چیست؟ نسل زد چه کسانی هستند و چه خصوصیاتی دارند؟ چرا به این افراد نسل Z می‌گویند؟ درصورتی‌که این سؤال‌ها برای شما هم وجود دارد، پیشنهاد می‌شود که تا پایان این مقاله با ما همراه شوید؛ چون این مقاله دقیقا با هدف آشنایی با همین مفهوم نوشته شده است.

نسل زد یا نسل نت به افرادی تلقی می‌شود که تقریبا بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ متولد شده‌اند. این نسل از همان ابتدای کودکی وقتی چشمان خود را به روی دنیا گشودند، توانستند پیشرفت اینترنت و سایر ابزارهای هوشمند دنیا را ببینند و اصلا به‌همین‌خاطر به آن‌ها نسل نت (اینترنت) یا بومی‌های دیجیتال گفته می‌شود.

البته توجه داشته باشید که فقط افراد بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ نیستند که اسم خاصی دارند، متولدان سایر سال‌ها هم اسم خاص خودشان را دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

بیشتر افراد نسل زد، فرزندان نسل ایکس (X) هستند.

برخی از افراد و متخصصان به افراد نسل Z یک‌سری خصوصیات نسبت می‌دهند؛ ولی شاخص‌ترین ویژگی آنها، استفاده زیاد از ابزارهای دیجیتال و هوشمند است. این نسل از همان کودکی توانستند از مزیت اینترنت بهره‌مند شوند و از آن نهایت استفاده را ببرند. این در حالی است که این مزیت برای سایر نسل‌ها وجود نداشت.

البته برای افراد این نسل خصوصیات دیگری هم بیان می‌شود. به‌عنوان مثال آن‌ها را غیرمتعهد یا مسئولیت‌ناپذیر خطاب می‌کنند و گاهی هم آن‌ها را ناسازگار، بدرفتار و ریسک‌پذیر می‌خوانند. تمام این مفاهیم را باید با نگاهی دقیق و ریزبین مشاهده کرد؛ چون واقعا جوانان نسل زد غیرمتعهد نیستند. در ادامه این مقاله بیشتر با نسل زد و خصوصیات آن‌ها آشنا خواهیم شد.

آشنایی با نسل‌های مختلف و تفاوت آن‌ها با یکدیگر

پیش از آنکه بخواهیم نسل زد را بررسی کنیم، لازم است که نگاهی به سایر نسل‌ها داشته باشیم تا بفهمیم که این نسل در برابر سایر نسل‌ها چه خصوصیاتی دارد و چرا تا این حد روی آن‌ها تمرکز شده است. این نام‌گذاری‌ها ابتدا در آمریکا آغاز شد؛ ولی پس از مدتی کشورهای مختلف از این نام‌گذاری‌ها برای نسل‌های خود استفاده کردند. درحال‌حاضر مؤسسات مختلفی برای افرادی که در بازه‌های زمانی مختلف متولد شده‌اند، اسامی مختلفی در نظر می‌گیرند. ‍

نام‌گذاری نسل‌ها براساس سال تولد

۱. بزرگ‌ترین نسل (Greatest Generation):

افرادی که بین سال‌های ۱۹۰۰ (برخی ۱۹۱۰ می‌گویند) تا ۱۹۲۴ متولد شده‌اند، در دسته بزرگ‌ترین نسل یا نسل بزرگان قرار می‌گیرند. این افراد در دوران رکود بزرگ اقتصادی آمریکا متولد شدند، جنگ جهانی دوم را به چشم دیدند و در آن شرکت کردند و با تلاش‌هایی که در زمینه پشتیبانی داوطلبانه در جنگ انجام دادند، شگفتی آفریدند. برخی مراجع بر این باور هستند که قبل از این افراد هم نسل دیگری به نام نسل گم‌شده وجود دارد.

۲. نسل خاموش (Silent Generation):

بسیاری از منابع افرادی را که از سال ۱۹۲۵ تا ۱۹۴۵ متولد شده‌اند، نسل خاموش یا سنت‌گراها نام‌گذاری می‌کنند. این افراد وقتی به دنیا آمدند که جنگ جهانی اول تمام شده و جنگ جهانی دوم آغاز شده بود. در آن دوران بحران اقتصادی در جهان بیداد می‌کرد. افراد این نسل در ابتدا زندگی دشواری را تجربه کردند.

همین مشکلات و سختی‌ها بود که به اخلاق این افراد شکل داد و آن‌ها را افرادی منظم، صبور، سختکوش و وفادار بار آورد. افراد این نسل به ثبات شغلی علاقه زیادی دارند و به‌همین‌خاطر دنبال یک شغل ثابت هستند. از طرفی علاقه زیادی به آرامش دارند؛ به‌همین‌خاطر هم در برابر حکومت‌ها سکوت می‌کنند و در نتیجه به آن‌ها نسل خاموش گفته می‌شود.

۳. نسل B (بیبی بومرها یا نسل انفجار جمعیت):

این نسل بین سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۳ میلادی و پس از جنگ جهانی دوم متولد شدند. در آن زمان رفاه اقتصادی و امنیت روند فزاینده‌ای داشت و به‌همین‌دلیل افراد این نسل افرادی هستند که شور و شوق زیادی برای زندگی دارند.

آن‌ها فهمیدند که با تلاش و کوشش فراوان می‌توانند به ثروت زیادی دست پیدا کنند و در آرامش کامل به زندگی خود ادامه دهند. بیل گیتس و وارن بافت که امروز نام‌شان در بین ثروتمندترین افراد جهان به چشم می‌خورد، متعلق به همین نسل هستند.

رفاه اقتصادی و امنیت اجتماعی باعث شد که در این بازه زمانی، خانواده‌ها فرزندانی زیادی به دنیا بیاورند و به‌همین‌خاطر به این نسل، بیبی بومرها یا نسل انفجار جمعیت گفته می‌شود. این نسل امروز بازنشسته شده‌اند و اکثر پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های دنیای ما به همین نسل تعلق دارند. ریسک‌پذیری و خلق کسب‌وکارهای جدید از خصوصیات بارز این نسل است.

۴. نسل ایکس یا سیزدهمی‌ها (X Generation):

نسل ایکس (X) افرادی هستند که در سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ به دنیا آمده‌اند. این عبارت به واسطه انتشار رمانی با عنوان نسل ایکس معروف شد. این افراد زمانی به دنیا آمدند که دنیا پر از تغییر و تلاطم بود؛ به‌همین‌خاطر این نسل با تغییر شغل هیچ مشکلی ندارند و اغلب آن‌ها در شرکت‌های مختلفی کار کرده‌اند و تجربیات زیادی دارند.

افراد نسل ایکس یا سیزدهمی‌ها خیلی متکی به نفس هستند و می‌دانند که هیچ‌کسی جز خودشان به کمک آن‌ها نمی‌آید. یکی از مهم‌ترین خصوصیات این نسل، امکان برقراری ارتباط با محیط اطراف است. این افراد نسبت به نسل‌های پیش از خود انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به دین، مذهب، قومیت و نژاد نشان می‌دهند.

۵. نسل Y (نسل هزاره یا Y Generation):

این افراد بین سال‌های ۱۹۸۰ تا اواخر دهه ۹۰ (حدود ۱۹۹۵) به دنیا آمده‌اند و به آن‌ها نسل هزاره (Millennium) هم گفته می‌شود. این دسته از افراد با ابزارهای ارتباطی و هوشمند میانه بهتری دارند و برخی از آن‌ها امروزه در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین فعالیت می‌کنند.

نسل Y کسانی هستند که در زمینه استفاده‌کردن از فناوری به نسل قبل از خودشان هم کمک می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که در آمریکا، افراد نسل Y نسبت به نسل قبلی خودشان اعتقاد خیلی کمتری به دین و مذهب دارند. بسیاری از این افراد به فناوری دیجیتال وابسته‌اند و دوست دارند کارهای خود را با این فناوری‌ها انجام دهند.

۶. نسل زد (Z Generation):

همان‌طورکه در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم، نسل زد در سال‌های اواخر دهه ۹۰ (حدود ۱۹۹۵) یا اواخر دهه ۲۰۰۰ (حدود ۲۰۱۰) به دنیا آمده‌اند و از همان ابتدا با ابزارهای دیجیتال آشنا شده‌اند و درحال‌حاضر خیلی از کارهای خود را با دستگاه‌ها و ابزارهای هوشمند انجام می‌دهند.

در ایران به نسل Z، دهه‌هشتادی‌ها و نودی‌ها هم گفته می‌شود. استفاده فراوان از اینترنت باعث شده است آن‌ها را با عنوان نسل اینترنت یا بومی‌های دیجیتال هم بشناسیم.

یکی از معیارهایی که برای این افراد در نظر گرفته می‌شود، عدم تعهد نسبت به سازمان است. درست است بسیاری از فریلنسرها متعلق به همین نسل هستند و به سازمانی که در آن کار می‌کنند تعهد زیادی ندارند، ولی این مسئله به این معنا نیست که متعهد نیستند. اتفاقا آن‌ها به حرفه خود تعهد زیادی دارند و تعهد خود به سازمان‌ها را از دست داده‌اند و بیشتر به سمتی می‌روند که بتوانند منافع بیشتر به دست آورند.

تا به اینجای کار که با نسل‌های مختلف آشنا شدیم. ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که آشناشدن با نسل‌های مختلف و رفتارهای آن‌ها چه مزیتی دارد؟ اصلی‌ترین مزیتش این است که می‌توانیم با نسل‌های مختلف خیلی بهتر ارتباط برقرار کنیم، آن‌ها را بهتر درک کنیم و دغدغه‌ها و نیازهای آن‌ها را بهتر بشناسیم.

به عنوان مثال کسی که فروشنده است، اگر با خلقیات و روحیات افراد دیگر آشنا باشد، خیلی بهتر می‌تواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند. در جدول زیر سعی می‌کنیم نسل‌های B تا Z را خیلی دقیق‌تر بررسی کنیم:

نسل Z چه خصوصیاتی دارند؟

همان‌طورکه در بخش قبلی دیدیم، هرکدام از نسل‌ها ویژگی و خصوصیات خاص خودشان را دارند. در این بخش از مقاله می‌خواهیم تمرکز خود را روی نسل زد بگذاریم و ببینیم که این افراد چه ویژگی‌هایی دارند.

۱. علاقه شدید به ارتباطات مجازی و رسانه‌های دیجیتال:

نسل Z علاقه شدیدی به ارتباطات مجازی و رسانه‌های دیجیتال دارند و دوست دارند همه کارهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند. از این رو است که کسب‌وکارهای اینترنتی تلاش می‌کنند محصولات و خدماتی عرضه کنند که باب طبع این دسته از افراد باشد.

در نسل‌های گذشته خیلی از افراد تجربه خرید فیزیکی را دوست داشتند، ولی این افراد چندان اهل چنین خریدهایی نیستند و خیلی راحت از طریق گوشی یا لپ‌تاپ هر خریدی داشته باشند، انجام می‌دهند. به همین خاطر است که به این افراد بومی‌ها یا شهروندان دیجیتال گفته می‌شود.

۲. طرفداری از خلاقیت و نوآوری:

یکی دیگر از ویژگی‌های بارز نسل زد، خلاقیت و نوآوری است. این نسل دوست دارند دست به اختراع بزنند و محصولات نو و جدیدی اختراع کنند تا کار بشر را راحت کنند. این افراد تمایل عجیبی به برهم‌زدن ساختارها دارند و دوست دارند ابزار و ساختار جدید و منحصربه‌فردی ارائه دهند که بهتر از ساختارها و مدل‌های پیشین باشد.

۳. اظهارنظرها و احساسات شخصی به صورت آزاد (آزادی بیان):

اظهارنظرها و احساسات به صورت آزادانه و رها یکی از خصوصیات مهم نسل زد است. این موضوع را می‌توان در دانشگاه‌ها و سطح جامعه به خوبی مشاهده کرد.

از طرفی ظهور رسانه‌های اجتماعی باعث شده است که بستری عالی برای آزادی بیان فراهم شود. این خصوصیت نسل Z شرایط را برای نهادهای سیاسی دشوار کرده، ولی باید در نظر داشته باشیم که همین آزادی بیان، اظهار نظر آزادنه و مطالبه‌گری، شرایط را برای رشد و توسعه اقتصادی و سیاسی جوامع هموار می‌کند.

۴. اعتقاد جدی به گفتگو و مذاکره برای بهبود وضعیت:

تعامل، یکی از شاخصه‌های مهم نسل Z است. افرادی که در این نسل متولد شده‌اند، اعتقاد جدی به گفتگو و مذاکره دارند و سعی می‌کنند دغدغه‌ها، موانع و مشکلات موجود را از طریق تفاهم و مذاکره حل کنند. البته نمی‌توان گفت که نسل‌های قبلی اهل مذاکره نیستند.

آن‌ها هم به گفتگو اعتقاد دارند. ولی رفتار نسل زد به‌گونه‌ای است که بهترین راه برای رفع مسائل را گفتگو می‌داند. این دسته از افراد بر این باور هستند که بهترین راه، گفتگو و پذیرش تفاوت‌هاست. آن‌ها این خصوصیت را هم با اعضای خانواده و هم با همکاران و مدیران خود رعایت می‌کنند؛ از این رو جوانان نسل زد، با قومیت‌ها و مذاهب مختلف مهربان هستند و سعی می‌کنند حقوق سایر انسان‌ها را رعایت کنند.

۵. واقع‌بینی و درک واقعیت:

افراد نسل زد به واقعیت و واقع‌بینی علاقه خاصی دارند؛ از این رو فیلم‌هایی که در حال حاضر ساخته می‌شود، مبتنی بر واقعیت هستند. اگر فیلمی ساخته شود که واقعیت در آن حکم‌فرما نباشد، مورد استقبال این نسل قرار نمی‌گیرد و فروش بالایی را تجربه نخواهد کرد. در دنیای امروز حتی فیلم‌های کمدی و طنز هم سعی می‌کنند واقعیت‌های زمانه را به چالش بکشند و زیر سؤال ببرند.

۶. تعهد به اصول اخلاقی:

اگر می‌خواهید نظر افراد نسل زد را جلب و آن‌ها را با خودتان همراه کنید، باید به اصول اخلاقی و انسانی معتقد باشید. همان‌طورکه گفتیم این افراد، به گفتگو و مذاکره پایبند هستند و واقعیت را خیلی راحت می‌پذیرند، از این رو به صداقت، حقوق بشر، حقوق حیوانات و محیط زیست اهمیت زیادی می‌دهند.

در حال حاضر مسئله تغییرات اقلیمی، ارزش و اهمیت زیادی پیدا کرده و هر روز صحبت‌های بیشتری درباره آن مطرح می‌شود. جالب است بدانید که این مسئله برای نسل زد اهمیت زیادی دارد؛ چون این افراد می‌دانند که آینده جهان متعلق به آنهاست و اگر جهان از سلامت کافی برخوردار نباشد، حیات آن‌ها به خطر می‌افتد.

از طرفی اگر کسب‌وکاری دارید که مخاطبان هدف شما، جوانان نسل Z هستند باید به بازاریابی، تبلیغات و فرایند تولید خود دقت داشته باشید و سعی کنید همه‌چیز با اصول اخلاقی و انسانی سازگار باشد. هرچه احترام و تعهد بیزینس شما به اخلاق بیشتر باشد، علاقه مخاطبان هم به شما بیشتر خواهد شد.

۷. نیاز به باور و اعتماد:

افراد این نسل نیاز دارند که از سوی اطرافیان، والدین و مدیران خود مورد اعتماد قرار بگیرند. در صورتی که این افراد را باور کنید، توانایی‌ها و قابلیت‌های بی‌نظیر آن‌ها را مشاهده خواهید کرد. معمولا مدیران و کارفرماهایی که نسل زد را باور می‌کنند، در کسب‌وکار خود به موفقیت‌های چشمگیری می‌رسند.

آیا شما هم با نسل زد سر و کار دارید؟

در صورتی که شما هم به عنوان یک کارمند، مدیر، پدر یا مادر با نسل زد سر و کار دارید و تمایل دارید که تعامل بهتری با آن‌ها داشته باشید، سعی کنید به اصول و خصوصیات آن‌ها احترام بگذارید و منحصر به فرد بودن آن‌ها را جدی بگیرید.

همچنین توجه داشته باشید که این افراد علاقه خاصی به فضای وب و رسانه‌های اجتماعی دارند، از این رو باید در کسب‌وکار خود از ابزارهای به‌روز و نوین کمک بگیرید تا بتوانید نظر اهالی این نسل را جلب کنید.